Ayı piyasası nasıl anlaşılır: teknik çıkarımlar ve önseziler

Ayı piyasası, finansal dünyada yatırımcıların karşılaştığı en zorlu dönemlerden biridir. Bu dönem, varlıkların fiyatlarında uzun süreli ve kalıcı bir şekilde düşmesini temsil eder. Ekonomik belirsizlikler, küresel krizler veya piyasaya dair olumsuz haberler, yatırımcı güvenini sarsarak ayı sezonuna neden olabilir.

Fiyatlar düştükçe, yatırımcılar satış baskısı altında kalır ve panik satışları devreye girer. Bu da fiyatların daha da düşmesine yol açar. Ayı dönemleri, sadece fiyat gerilemesiyle değil, aynı zamanda düşük işlem hacimleri, azalan yatırımcı güveni ve genel piyasa kötümserliği ile de tanımlanır. Ancak bu ortamda dahi yatırımcılar para kazanabilir.

Peki, ayı piyasası nasıl anlaşılır ve bu süreçte nasıl kazançlı ya da minimum oranda zarar elde edilir?

Ayı piyasası nedir?

Ayı piyasası, finansal piyasalarda fiyatların genel olarak düşmesidir ve bu gerilemenin uzun süre devam ettiği dönemi kapsar. Kripto para sektöründe, bearish ortam genellikle Bitcoin ve diğer sanal varlıkların değerlerinde keskin bir geri çekilmenin yaşandığını ifade eder. Yatırımcılar, piyasanın kötüleşeceği ve daha fazla değer kaybı yaşanacağı beklentisiyle toplu satışa geçmesi fiyatların daha da düşmesine neden olur.

Keskin düşüşün tetikleyicileri arasında ekonomik belirsizlikler, faiz artırımları, kripto yasaklayıcısı kararlar, teknolojik sorunlar veya genel piyasa duyarlılığındaki olumsuz hava yer alabilir. Sektörde bu tür dönemler, yatırımcıların piyasaya olan güvenlerini sarsarak dalgalanmayı artırabilir. Bazı yatırımcılar için ayı piyasası, uzun vadeli fırsatlar sunabilecek düşük fiyatlarla alım yapmak için uygun bir zamandır.

Ayı piyasası ne kadar sürer sorusuna net bir yanıt vermek zor ve tarihsel verilere bakıldığında aylık veya yıllık olarak farklı sürelerde yaşandığı tespit edilmiştir.

Ayı ile boğa piyasası arasındaki fark

Ayı ve boğa piyasası, finansal piyasaların iki zıt yönüdür. Ayı ortamında fiyatlar koordineli düşer ve kayıplar uzun süre devam edebilir. Bu dönemde yatırımcılar genellikle karamsar bir bakış açısına sahiptir, piyasanın daha da kötüleşeceğinden endişe eder ve zarardan satış yapmaya yönelir.

Borsada ayı ne demek öğrendik, peki boğa nedir? Boğa piyasasında fiyatlar sürekli olarak yükselir ve uzun süre devam edebilir. Bu dönemde yatırımcılar ayı sezonunun aksine iyimserdir ve piyasanın daha da yükseleceğini bekler. Boğa koşusu, ekonomik büyüme, olumlu finansal veriler ve yüksek yatırımcı güveni gibi iyi verilerle desteklenir. Yatırımcılar bu ortamda “satın alma” eğilimindedir.

Ayı piyasası nasıl anlaşılır?

Ayı sezonundaki düşüş, genellikle %20 veya daha fazla olabilir ve bu durumun sürdüğü bir süre boyunca fiyatlar devamlı olarak geriler. Keskin fiyat hareketi, piyasada belirsizlik ve olumsuzluk hissini pekiştirir, bu da yatırımcılar arasında kötümserliğe yol açar.

Yatırımcı güveni, ayı piyasalarında büyük ölçüde azalır. Yatırımcılar, piyasadan kaçınma eğiliminde olabilir, panik satışları yapabilir ve düşük fiyatlardan alım yapmaktan kaçınabilirler. Bu davranışlar, piyasada satış baskısını artırır ve düşüş eğilimini pekiştirir. Aynı zamanda ekonomik veriler de ayı piyasalarını etkileyebilir; ekonomik durgunluklar, salgın hastalıklar, yüksek işsizlik oranları veya olumsuz TÜFE/ÜFE ekonomik göstergeleri, piyasa üzerinde ek bir olumsuzluk havası yaratabilir.

Negatif medya paylaşımları veya büyük skandallar, yatırımcıların piyasada daha fazla satış yapmasına neden olabilir ve bu da fiyatların düşüşünü tetikleyebilir. Öte yandan teknik analiz araçları, ayıyı tanımlamada yardımcı olabilir. Ayı piyasa başlangıcını anlamak için kullanılan başlıca “teknik göstergeler” şunlar.

• Hareketli Ortalamalar (MA): 50, 100 ve 200 günlük hareketli ortalamalar halinde incelenir. Eğer 50 günlük gibi kısa vadeli hareketli ortalamalar, 200 günlük gibi uzun vadeli hareketli ortalamaların altına düşerse, bu “ölüm kesişimi (death cross)” olarak adlandırılır ve ayıya işarettir.
• Göreceli Güç Endeksi (RSI): RSI, 0 ile 100 arasında bir değere sahiptir ve 30’un altına düştüğünde, varlık aşırı satım bölgesine girdiği çıkarımı yapılır. Sürekli düşük seviyelerdeki RSI, ayı sezonunun devam ettiğini gösterebilir.
• Hareketli Ortalama Yakınsama (MACD): MACD, iki hareketli ortalama arasındaki farkı inceleyerek piyasanın momentumunu ölçer. MACD çizgisi, negatif tarafa düştüğünde satış sinyali verir ve ayı piyasasının habercisi olabilir.
• Aroon Göstergesi: Aroon, bir trendin gücünü ölçer. Aroon Down (aşağı trend) değeri 70’in üzerine çıkarken, Aroon Up (yukarı trend) değeri 30’un altına düşerse, bu piyasanın düşüş trendinde olduğunu gösterebilir.
• Fibonacci: Ayı piyasasında fiyatlar, özellikle %61,8 olmak üzere Fibonacci seviyelerinden geri dönerek daha düşük seviyelere inebilir. Bu, trendin devam edeceğine dair bir sinyaldir.

Ayı piyasası ne zaman başlar?

Ayı piyasasının başlangıcı, genellikle birkaç belirgin işaretle kendini gösterir. Bir ayı piyasası tipik olarak birkaç temel aşamadan oluşur. İlk aşama “başlangıç ve düşüş” döneminde, varlık fiyatları sürekli bir şekilde düşmeye başlar ve bu düşüş genellikle ekonomik durgunluklar, olumsuz haberler veya yatırımcı güveninin kaybolması gibi faktörlerden kaynaklanır. Bu dönemde, artan kötümserlik ve yükselen satış baskısı belirgin hale gelir. Sonrasında “teslimiyet” aşamasına girilir. Fiyatlar düşmeye devam ettikçe panik satışları başlar ve genellikle keskin bir fiyat düşüşün yaşanması beklenir.

Sonraki dönemde piyasa “konsolidasyon” aşamasına geçer ve fiyatlar belirli bir aralıkta istikrar kazanarak yatay hareket eder. Süreç, genellikle düşük işlem hacimleriyle ve piyasanın sindirilmesiyle geçer. “Kurtarma” aşamasında ise, olumlu ekonomik veriler veya piyasa duyarlılığındaki değişiklikler, sektörün toparlanmasını destekleyebilir. Bu dönemde güven artar ve fiyatlar yükselmeye başlar.

Sonuç olarak ayı piyasası, boğa piyasasına dönüşür. Boğa koşusunun başlamasıyla BTC ve altcoinler sürekli olarak yükselir ve olumlu ekonomik göstergelerle birlikte yatırımcı güveni geri döner. Yatırım faaliyetlerinin arttığı ve piyasada genel bir iyimserlik havasının hâkim olduğu bir dönemdir.

FTX ve ayı döngüsü

Kripto sektöründe bilinen en son ayı piyasası FTX’in çöküşüyle başlayandır. Kripto borsası FTX, 2022’nin sonlarına doğru büyük bir iflas yaşadı. Bu, kripto piyasasında geniş çaplı etkiler yarattı ve ayı sezonunun derinleşmesine katkıda bulundu. FTX’in çöküşü, yatırımcı güvenini sarsarak piyasada paniğe ve belirsizliğe yol açarak tüm sanal varlıkların değer kaybetmesine neden oldu.

O dönemde FTX’in yerel tokenı FTT, 6 Kasım, 2022’de düşüş ivmesine başladı ve 3 gün içerisinde %92’den fazla değer kaybetti. İflas sonrası dönemde FTT’nin 24 dolardan 1 dolara kadar düştüğü gözlemlendi. Eylül 2024 itibarıyla 1,25 dolar civarında seyreden token, 9 Eylül, 2021 tarihinde ulaştığı tüm zamanların en yüksek seviyesi 85,02 doların %98 aşağısındadır.

Ayı döngüsünde, genellikle ekonomik ve piyasa koşullarındaki olumsuzluklar fiyatların düşmesine neden olur. FTX’in yaşadığı kriz, bu koşulları daha da kötüleştirdi ve piyasada genel bir kötümserlik ve düşüş eğilimi oluşturdu. FTX’in iflası, diğer kripto para birimleri ve borsaları üzerinde de olumsuz etkiler yaratarak, daha geniş bir ayı piyasası hareketine katkıda bulundu.

Ayı piyasasında nasıl para kazanılır?

Ayı dönemlerinde başarılı olabilmek için risk yönetimi büyük önem taşır. Kısa vadeli stratejiler kadar, uzun vadeli fırsatları değerlendirmek de yatırımcılar için kazançlı olabilir. Ayı piyasasında ne yapılır merak edenler için, para kazanmanın olası yolları şunlardır:

• Kısa pozisyon almak: Kripto varlık fiyatlarının düşeceğine inanıyorsanız, vadeli işlem platformlarında kısa pozisyon alarak düşüşlerden kâr elde edebilirsiniz. Short pozisyon, bir kripto paranın ödünç alınıp yüksek fiyattan satılmasını ve ardından düşük fiyattan geri alınıp iade edilmesini içerir ancak yüksek risk barındırır.
• Staking ve faiz gelirleri: Ayı döngüsünde fiyatlar düşerken, uzun vadeli yatırımcılar varlıklarını stake ederek veya faiz getiren platformlara yatırarak kazanç sağlayabilir. Birçok kripto borsası ve merkeziyetsiz finans (DeFi) protokolü, kripto borç verme hizmetiyle yıllık faiz kazancı sunar.
• Dolar Maliyet Ortalaması (DCA) stratejisi: Dollar Cost Averaging, bearish piyasasında kripto paraları düzenli aralıklarla nispeten cüzi miktarlarda satın alma stratejisidir. Fiyatlar düştükçe kademeli olarak alım yaparak ortalama maliyet düşürülebilir ve piyasa toparlandığında kâr elde edilebilir.
• Stablecoin yatırımı: Ayı sezonunda volatiliteye karşı korunmak için Tether (USDT) veya USD Coin (USDC) gibi stablecoinlere yönelmek, piyasa toparlanana kadar değer kaybını önleyebilir. Herhangi bir kazanç sağlamaz ancak zararı önler.

Özet

Kripto sektöründe ayı piyasası zorlu bir dönem olsa da bilinçli yatırımcılar için çeşitli fırsatlar barındırabilir. Kısa pozisyon almak, staking ve dipten alım stratejilerini kullanmak, bu süreçte öne çıkan kârlı taktiklerdir.

Piyasa düşüşlerinin geçici olduğunu göz önünde bulunduran yatırımcılar, bu tür stratejilerle risklerini yönetebilir ve ayı sezonunun sunduğu fırsatları değerlendirebilirler. Ayı döngüsünün ne olduğunu anlamak ve ayı piyasası nasıl anlaşılır kavrayarak merkeziyetsiz sektörde risk oranını minimalize etmek mümkündür.

SSS