Dağıtılmış defter teknolojisi (DLT) Nedir?
Dağıtılmış defter teknolojisi, farklı yerlerde konumlanmış bilgisayarların blok zinciri ağı içerisindeki işlemleri denetlemesine izin veren merkeziyetsiz bir teknolojidir. Süper market zincirlerinde kullanılan benzer defter teknolojilerinden en büyük farkı konsensüs mekanizmaları ile yüksek güvenlik sağlamasıdır.
Blok zinciri ağında blok denetleyici olarak görev alacak bilgisayar, harcadığı vakte ve güce oranla ödüllendirilir. Sonuç olarak ağ güvenliği korunurken kullanıcı token ya da coin kazandığı için iki taraf arasında kazan-kazan antlaşması oluşur. Gelin, derinlemesine dağıtılmış defter teknolojisi nedir incelemeye geçelim.
Dağıtılmış defter teknolojisi nedir?
Dağıtılmış defter teknolojisi (DLT), finans sektöründe üçüncü tarafları ortadan kaldıran hızlı, düşük işlem ücretli, esnek ve güvenilir bir bilgi işlem sistemidir. Dağıtık defter günümüzde çoğunlukla blok zinciri tabanlı kripto paralar tarafından kullanılıyor olsa da devlet mali sistemleri, üretim ve sağlık gibi alanlarda da tam performansı ile çalışabilir.
Aktif olarak araştırmalarını tamamlamış ve DLT’yi başarılı bir şekilde altyapısına entegre eden ülkeler şunlar:
- Estonya: Estonya, ülke güvenliği anlamında blok zinciri ve DLT’den faydalanan ana ülkelerden biridir. Sağlık kayıtlarının saklanması, yargı, yasama ve güvenliği sağlamak adına blok zinciri entegrasyonu yapılmıştır. Sonuç olarak bürokrasi yoğunluğu azalmış ve kamu hizmetlerinin verimlilik oranları arttığı açıklanmıştır.
- Birleşik Arap Emirlikleri (BAE): BAE hükümeti, devlet işlemlerinin %50’sinde dağıtık defter teknolojisini kullanır. Ülke genelinde halihazırda birçok işlem “kâğıt gerektirmeden” gerçekleştirilebildiği için DLT, üst düzey güvenlik önlemleri dışında ütopik bir fayda sağlamamıştır.
- Gürcistan: Gürcistan yetkilileri, emlak gibi mülkiyet ile ilgili devlet işlemlerini doğrulamak için blok zinciri teknolojisinden yararlandığını ve ilgili hizmetlerin güvenliğinin ve hızının arttığını duyurdu. Mevcut kullanılan altyapı şeffaf yapıda olmasından kaynaklı dolandırıcılık oranlarında ciddi düşüş yaşandığı iddia edilmiştir.
- Singapur: Singapur farklı sektörlerde blok zinciri teknolojisinden faydalanmakta. Bankalar hızlı işlemler için RippleNet’i kullanırken DLT Ledgers, tedarik zincirlerini güvence altına almakta. Hükümet yetkilileri ise kendi aralarında blockchainden nasıl faydalanacağını araştırmaya devam etmekte.
- İsveç: Bitcoin’in birçok işletmede ödeme aracı olarak kabul edildiği İsveç, arazi kayıt ve depolama işlemi için blok zinciri kullanılan bir sistemi yürürlüğe soktu. Hükümet yetkililerinin iddialarına göre sistem asla manipüle edilemeyeceği için arazi işlemlerinin güvenliği ve verimliliğin artması sağlandı.
Dağıtılmış defter teknolojisi nasıl çalışır?
Dağıtık defter teknolojisinin merkezinde “merkeziyetsizlik” yatar. Geleneksel ödeme sistemlerinin aksine DLT, peer-to-peer (P2P) ağı yönetir, düğümlerin nerede saklanacağını karar verir ve onay ve güncelleme işlemleri için doğrulayıcılar ile aradaki köprüyü oluşturur.
DLT ve blok zinciri ilişkisi
Blockchain ve dağıtık defter teknolojisi sıklıkla eş anlamlı olarak kullanılmaktadır. Ancak, her ikisi de oldukça farklıdır. Blok zinciri, DLT gibi çözümlerin bir ara toplandığı ana teknolojidir. Blockchain, kriptografi kullanan ve manipüle edilmesini zorlaştıran bir tür dağıtık defter teknolojisidir.
İşlemleri kaydetmek, mülkiyeti doğrulamak ve varlıkları izlemek için kullanılan değiştirilemez bir defterdir. Tek başına DLT ise blok zincirinde barındırılmasına gerekmez ancak güvenliğin sağlanabilmesi için kriptografik doğrulamayı kullanır.
