Ham CEO’su, merkeziyetsiz sosyal medya platformlarının benimsenmesi hakkında konuştu
Merkeziyetsiz sosyal blok zinciri Ham’ın CEO’su Sean Papanikolas, crypto.news ile yaptığı bir röportajda, merkezi olmayan sosyal medyadaki temel zorlukları ve en son yenilikleri ele aldı.
Sosyal medya günlük yaşamın önemli bir parçası haline geldi ve Nisan 2024 itibarıyla dünya genelinde 5,07 milyardan fazla insan Facebook, Instagram ve X (eski adıyla Twitter) gibi platformları kullanıyor. Bu da küresel nüfusun yaklaşık %63’ünün çevrim içi ortamda yer aldığı, içerik paylaştığı ve hem yakın hem de uzak topluluklarla etkileşime geçtiği anlamına gelmekte.
Asıl sorun, ilgili platformların birkaç kişi tarafından kontrol edilen merkezi sistemler altında faaliyet göstermesidir.
Bu yaklaşım amacına hizmet etse de, aynı zamanda veri kontrolünü de tekelleştirmekte ve genellikle kullanıcı bilgilerini, kullanıcıların kendilerine eşit faydalar sağlamadan kâr amacıyla kullanmaktadır. Veri üzerinden para kazanmaya odaklanan modelin tasarımı, genellikle gizlilikten ödün vermekte ve finansal getiri için kullanıcı deneyimlerini yönlendirmekte.
Buna karşılık Farcaster gibi merkeziyetsiz sosyal medya platformları, geleneksel platformların temel sorunlarının çoğunu ele alan umut verici alternatifler olarak ortaya çıkmaktadır. Bu platformlar, otoriteyi merkeziyetsizleştirerek kullanıcı gizliliğini geliştirmekte, kişisel veriler üzerindeki kontrolü artırmakta ve sansüre duyarlılığı azaltmaktadır.
Bununla birlikte, merkezi olmayan sistemler karmaşık arayüzler ve rekabetçi özelliklere duyulan ihtiyaçla ilgili sorunlarla karşı karşıyadır. Ayrıca içerik denetleme ve ağlar arasında sorunsuz bir kullanıcı deneyimi sağlama ile de mücadele etmektedir.
Ancak tüm bu zorluklara rağmen Papanikolas, merkeziyetsiz yaklaşımın sosyal medyayı dönüştürme konusunda büyük umut vadettiğine inanıyor.
Her şeyden önce, merkezi olmayan sosyal protokollerin büyümesiyle beraber Ham, birlikte çalışabilirliği geliştirmeye ve kullanıcılara farklı ağlar arasında sorunsuz bir deneyim sağlamaya nasıl yardımcı oluyor?
Farcaster gibi merkeziyetsiz platformlar için en büyük zorluk, çeşitli ağlar arasında sorunsuz bir kullanıcı deneyimi yaratmaktır. Ham, sosyal paylaşımlarda yorum olarak emojileri bırakarak para birimleri göndermek gibi doğrudan kullanıcı etkileşimlerini kolaylaştırarak bu sorunu çözüyor. Entegrasyon, Farcaster ve X kullanıcılarının, bu platformlar üzerine kurulu mevcut ve gelecekteki tüm uygulamalara otomatik olarak yerleştirilen bağış gibi işlevlerle zahmetsizce etkileşime girebilmelerini sağlamayı amaçlamaktadır.
Merkeziyetsiz platformlar geliştikçe içerik denetleme zor bir iş haline geliyor. Bunun nasıl çözeceğinizi düşünüyorsunuz? Sizce Merkeziyetsiz Otonom Organizasyonlar (DAO) burada bir rol oynayabilir mi?
Bu noktada, DAO’ların içerik yönetiminde önemli bir rol oynayacağına inanmıyorum. Bunun yerine, yenilikçi kurucular otomatik denetleme hizmeti etrafında çözümler geliştirecektir. Audomod ve Airstack gibi şirketlerin kanallara yönelik Farcaster moderasyonuna öncülük etmesiyle bunun gerçekleştiğini zaten görüyoruz. Makine öğrenimi ve sabit bir kural oluşturma kombinasyonunu kullanacak gelişmiş denetim araçları görmeye devam edeceğiz. Ayrıca, kullanıcılara çevrim içi ve zincir üstü (on-chain) etkinliklerine ve sosyal grafiklerine göre dereceler atamaya başlayan daha fazla açık kaynaklı derecelendirme sistemi göreceğiz.
Kullanıcının benimsemesi ve kullanılabilirliği herhangi bir platformun başarısı için kritik öneme sahiptir. Merkezi olmayan sosyal medya platformlarının kullanılabilirliği artırmak ve genel kabulü teşvik etmek için hangi stratejileri benimsenmesi gerektiğini düşünüyorsunuz?
Ham’ı yaratırken öğrendiğim şey, merkeziyetsiz sosyal medya platformlarının hem kullanımının kolay hem de eğlenceli olması gerektiğidir. Farcaster’ın etkin olduğu ağlar, günümüzün X gibi sosyal medya platformlarında bulunan “bölücülüğe” kıyasla yeni bir soluk gibi görünüyor. Gerçek insanlar samimi sohbetler yapıyor ve Farcaster şu anda X’ten çok daha iyimserdir. Farcaster ayrıca, geliştiricilerin özel deneyimler oluşturmasına olanak tanıyan yayın hizmeti gibi X’te mümkün olmayan özellikleri içeriyor.
Geleneksel reklam modelleri merkeziyetsiz platformlara pek uymayabilir. İçerik üreticilerini desteklemek ve bu platformları sürdürmek için hangi alternatif gelir kaynaklarını uygun görüyorsunuz?
Merkezi olmayan platformlar, sanal bağış veya içerik ödülleri gibi platform dahilindeki etkileşimlerin mikro işlemler (microtransactions) içerdiği etkileşim tabanlı modeller gibi yeni para kazanma stratejilerine odaklanmalı. Bu sistemler, şeffaf ve güvenli finansal alışverişleri kolaylaştırmak için blok zinciri teknolojisinin doğal yeteneklerinden yararlanarak toplulukların içerik üreticilerini desteklemeleri için doğrudan bir yol sağlar.
Gizlilik ve güvenlik kullanıcılar için büyük bir endişe kaynağıdır. Merkeziyetsiz sosyal medya platformlarının kullanıcı verilerini korumak için uyguladığı en son önlemlerden bazıları nelerdir ve bu önlemler şeffaflığı ve kullanıcı kontrolünü nasıl geliştirmektedir?
Merkezi olmayan sosyal platformlar, gizlilik ve güvenliği ele almak için akıllı cüzdanlar ve çok taraflı hesaplama (multi-party computation) gibi yenilikler uyguluyor. Bu yenilikler, kullanıcıların hesaplarını tek bir tarafın kimlik bilgilerinin tam kontrolüne ihtiyaç duymadan kurtarmasına olanak tanıyor ve güvenlik anlamında şüphe duymasını önlüyor. Ayrıca, zamanla günlük hesap kimlik doğrulaması için standart haline gelecek olan multi-sig cüzdanlar gibi şeyler de var.
Son olarak, dünyanın dört bir yanındaki hükümetler merkezi olmayan alanlarda daha fazla kontrol sağlamaya çalışırken düzenlemeler ne gibi zorluklarla karşılaşıyor?
Merkeziyetsiz sosyal medyanın henüz Facebook gibi geleneksel teknoloji platformlarını denetleyen düzenleyici kurumların radarında olmadığını tahmin ediyorum. Bir uygulamanın merkeziyetsiz sosyal ağ üzerine inşa edilmiş olması, her türlü ahlaki değerden vazgeçmesi gerektiği anlamına gelmiyor. Ana ağda depolanan verileri nasıl görüntülemek istedikleri uygulamaya bağlıdır. Kullanıcılar hangi uygulamayı kullanmak istediklerini seçmekte özgür olacaklardır.
