Tezos geliştiricileri, performansı ve birlikte çalışabilirliği artıracak Tezos X yükseltmesini tanıttı
2026’ya kadar kademeli olarak Tezos blok zincire yeni özellikler katacak olan Tezos X yükseltmesi, Katman-1 protokolün performansını artırmak üzere bir dizi köklü değişiklik yapacak.
27 Haziran’da yayınlanan yol haritasıyla birlikte duyurulan Tezos X yükseltmesiyle “performans, ağ bütünlüğü ve birlikte çalışabilirlik” üzerine yeni teknolojik geliştirmelerin uygulanması hedefleniyor.
Ağ performansını artırmak üzere atılan adımlar; blok süresinin 60 saniyeden 10 saniyeye düşürülmesi ve yeni veri kullanılabilirliği katmanı şu anda geliştirilme aşamasında. Bu iki geliştirme ve 2023’te uygulanan akıllı roll-up’larla (smart rollups) birlikte performansın artırılması, yüksek ölçeklenebilirlik ve daha düşük gecikme süresi hedefleniyor.
Önümüzdeki iki yıllık süreçte kademeli olarak uygulanacak yükseltmenin önemli özellikleri arasında “merkeziyetsizlik ve güvenlik, geliştirici deneyimi ve ölçeklenebilirlik” geliştirmeleri de yer alıyor.
2026’da yayınlanması planlanan tek rollup (canonical rollup) ile birlikte Tezos X, tüm ağ faaliyetlerini kapsayacak ve yüksek bütünleştirilebilirlik sunacak tek bir rollup oluşturacak. Bu rollup, farklı programlama dillerinde yazılmış akıllı sözleşmelerin birbirleriyle sorunsuz bir şekilde etkileşime girmesine olanak tanıyacağı iddia ediliyor.
Blog yazısına göre, Tezos geliştiricilerinin ağ performansını geliştirmeye yönelik yeni fikirleri 2022’de ortaya çıktı ve 2023’te yapılan bir gösterimde, smart rollups ve Data Availability Committees (DACs) teknolojileri sayesinde saniyede 1 milyon işlem gerçekleştirilebileceği iddia edildi.
Geliştiriciler Tezos X ile birlikte ağı, “monolitik (çekirdek) bir tasarımdan, birbirine bağlı node gruplarının farklı roller üstlendiği modüler bir tasarıma” dönüştürmeyi hedefliyor.
2017 yılında ICO aşamasında 232 milyon dolar toplayan Tezos, düşük maliyet ve hızlı transfer özellikleriyle öne çıkan Ethereum rakiplerinden biri haline geldi. Ağın yerel tokenı olan $XTZ, Ekim 2021’de 9,12 dolar ATH seviyesine ulaştıktan sonra %90’dan fazla değer kaybetti.
