Ethereum nasıl stake edilir?
Ethereum staking, yatırımcılara ETH cinsinden pasif kripto geliri sunan bir yöntemdir. Bu rehberde Ethereum nasıl stake edilir ve sürecin kazançlı bir işlem olup olmadığına değineceğiz.
Günümüzde kripto yatırımı yapmanın farklı yöntemleri vardır ve bunlar arasında en az riskli yollarından birini sunan staking, 2024 yılında milyonlarca yatırımcı tarafından tercih edilmektedir.
İçerik Tablosu
Ethereum staking nedir?
Ethereum staking, ağın sorunsuz ve güvenle çalışmasına yardımcı olmak adına yatırımcıların değişken oranlarda ETH’leri belirli bir süre kilitlediği eylemdir. Ethereum stake etme işlemine katılan kişilere doğrulayıcı ya da staker adı verilir.
Doğrulayıcılar ETH stake ederek işlemlerin denetlenmesinden ve blok zincirine yeni blokların eklenmesinden sorumlu olurlar; böylece Ethereum ağı korunur ve güvenliği sağlanır. Staking, ağ için yararlı olduğu kadar stakerlar için de kazançlıdır. Kilitlenen Ethereum miktarına oranla her bir yatırımcı günlük, haftalık ya da aylık ETH coin ile ödüllendirilir.
Eylül 2022 yılına kadar PoW konsensüs mekanizmasını kullanan Ethereum, çevreye karşı zararlı bir coindi. Ancak bu tarihte Ethereum 2.0 güncellemesiyle birlikte kullanılan mekanizma proof-of-stake (PoS) olarak değişti ve madencilerin görevini stakerlar üstlenmeye başladı.
Günümüzde çoğu popüler borsa üzerinden ETH staking işlemi gerçekleştirilebilmektedir. The Beacon Chain verilerine göre Nisan 2024’te aktif 975 binden fazla kişi Ethereum stake geliri elde etmekte olup toplam 31.290.938 ETH stake edilmiştir.
Ethereum proof-of-stake (PoS) güncellemesi
Yukarıdaki bölümde özetle bahsedildiği gibi Ethereum, piyasaya sürüldüğünden itibaren uzun bir süredir proof-of-work (PoW) konsensüs mekanizmasını kullandı. PoW sistemi, madencilerin kazım yapması için ciddi donanım araçlarına ve elektrik enerjisine gerek duymasından dolayı kripto piyasasına ve çevreye ciddi zararlar vermekte.
Bu nedenle Ethereum, iyi planlanmış bir güncelleme ile PoW’dan PoS’a geçiş yaptı. 2022 yılından itibaren PoS mekanizmasını kullanan Ethereum, ciddi fiyat artışları yaşadı. Ethereum CEO’su Vitalik Buterin, bu güncellemenin neden hayati önem taşıdığını yazdığı kitapta detaylı aktarmıştır.
Madencilerin devre dışı kaldığı yeni sistem, küçük yatırımcıdan büyük yatırımcıya kadar herkes tarafından pasif gelir elde etmek için kullanılmaktadır. Sabit getiri oranı ile ETH stake etmenin temelde iki yöntemi vardır; kilitli ve esnek.
Esnek Ethereum staking, yatırımların herhangi bir zamanda bozdurulup cüzdana transfer edilmesini desteklerken kilitli yöntemde varlıklar 1, 3 ya da 6 ay boyunca yatırımcının kontrolünde olmaz. Elde edilebilecek kazanç miktarı vade sonunda kişinin cüzdanına yansıtılır.
Ethereum nasıl stake edilir?
Ethereum staking nasıl çalışır ve stake edilir sorularına yanıt aramadan token ya da coin stake etmek bilinçli bir davranış olmayacağı için sürecin işleyiş mantığı tam anlamıyla anlaşılması önemlidir.
Ağ güvenliğini sağlayarak pasif gelir elde etmek isteyen her bir doğrulayıcı, ilk olarak staking işleminin desteklendiği bir borsaya ETH transfer etmeli ya da doğrudan Ethereum satın almalıdır.
Stakerların kendi fonlarını stake etmeleri gerekmektedir çünkü sadece bu şekilde kötü niyetli yazılımcıların olası saldırıları sekteye uğrayabilir. Proof-of-stake mekanizmasının merkezinde yer alan slashing, ağ için risk oluşturan doğrulayıcıları cezalandırmak amaçlı kullanılan genel bir terimdir.
Ne kadar fazla Ethereum stake edildikçe ağ o kadar güçlü hale gelir. Bir saldırganın ağ üzerinde kontrol sahibi olabilmesi için doğrulayıcıların çoğunluğuna sahip olması gerekir ki bu da imkânsızdır. Örneğin güncel Ethereum piyasa değeri 420 milyar dolardır ve ağ güvenliği riske girmesi için bir kişi ya da grubun 210,1 milyar dolar değerinde ETH’yi sahiplenmesi gerekir.
Şartlar
Bireysel olarak Ethereum stake etmek için yatırımcının cüzdanında en az 32 ETH yer alması gerekir. Ancak, kripto para borsaları veya stake havuz çözümleri (likit stake) aracılığıyla daha az tutarlarda ETH stake edilebilir. Gelirler, stake havuzuna aktarılan tutara oranla eş miktarda artar.
Kripto para borsaları üzerinden ETH stake etmek isteyen yatırımcılar, onaylı bir borsa hesabı ve cüzdanında ETH yer alması yeterlidir. Bunun dışında stake emri oluşturmak için elektronik cihaz ve kesintisiz internet bağlantısı gerekmektedir.
Staking seçeneği
Ethereum nasıl stake edilir detaylı bir şekilde incelediğimize göre şimdi stake türlerine göz atabiliriz. Ethereum stake etmenin en kolay yolu Binance gibi Türkiye’de popüler bir kripto borsasında hesap açmak olabilir. Tek yapılması gereken kimlik doğrulamasını tamamlamak, borsa hesabına ETH yatırmak ve stake işlemini başlatmak.
Kripto borsaları, rolü Ethereum ağını güvence altına almak ve işlemleri doğrulamak olan birkaç doğrulayıcının yatırdığı ETH’leri toplayarak birleştirir. Esnek staking ile dileyen yatırımcılar herhangi bir zamanda stake işleminden vaz geçip yatırımlarını cüzdanına transfer edebilir.
Stake havuzu, alternatif bir diğer yöntemdir. Lido, RocketPool, StaFi ve StakeWise gibi stake havuzu çözümlerinde 1 ETH’den az miktarda coin stake edilebilir. Bu havuzlar, doğrulayıcı olarak hizmet vermek isteyen kullanıcıların 32 ETH eşiğine ulaşmak için fonlarının toplandığı yerdir.
Bazı havuzlar stake işlemini kolaylaştırmak için akıllı sözleşmeler kullanabilir. Kullanıcılar fonlarını bu akıllı sözleşmelerde kilitler ve mevcut sözleşmeler de onlara hisselerinin değerini temsil eden bir likidite tokenı (WBETH) verir. Kullanıcılar dilerse likidite tokenını tutabilir, DeFi borç verme protokolünde teminat olarak kullanabilir ya da direkt satabilir. Yatırımcıların stake havuzu aracılığıyla ETH stake edebilmesi için bir DeFi cüzdanına sahip olması zorunludur.
Stake süreci
Ethereum ağında staker olarak görev alacak her bir yatırımcıya blokları kontrol etme ve içindeki işlemleri doğrulama görevi verilir. Süreç tamamıyla otomatik bir şekilde gerçekleştiği bu süreçte ETH yatırımı dışında bireylerin atması gereken ek bir adım yoktur.
Stakerlar ETH ödüllerini ancak ilgili bloğun blok zincirine eklendikten sonra alabilirler. Blok, işlem verilerinin kalıcı kaydını tutan bir veri yapısıdır. Tüm bloklar birbirleriyle bağlantılıdır ve her bir blok farklı bir doğrulayıcı tarafından kontrol edildiği için üçüncü bir kişi tarafından manipüle edilmesi bir hayli zordur.
Staking nedir ve nasıl yapılacağı özetle bu şekilde açıklanabilir. Günümüzde 80+ proof-of-stake coini mevcut olup bir adet blok için gerekli minimum stake tutarı projeden projeye değişkenlik gösterebilir.
Ethereum staking APY: Ne kadar kazançlı?
Her bir kripto para yatırımcısının merak ettiği temel soru şu: Ethereum stake geliri tatmin edici bir noktada mı?
Çoğu yatırımcı için evet, ancak beklendiği kadar değil.
Binance verilerine göre Ethereum stake getirisi çoğu DeFi projesine oranla daha düşük çünkü kurumsal yatırımcılar daha az riski bulunan ETH stake etmekte ve bu da doğrulayıcıların aldığı ödüllerde bir düşüşe neden olmakta. İlk proof-of-stake geçiş duyurusunda öngörülen %12-15 yıllık yüzde getirinin (APY) çok iyimser olduğu günümüzdeki APY oranının %3 ila %5 arasında seyir etmesinden anlaşılmakta.
Ağ yoğunluğuna bağlı olarak değişen yüzde getiri miktarı son 6 ay boyunca neredeyse sabit kaldığını söyleyebiliriz. Aralık 2023’ten itibaren en yüksek stake getirisi %5,75 olup %2,57’e kadar düşmüştür. Oran açısından küçük yatırımcı için pek tatmin edici kazanç getirmeyecek gibi görünse de boğa piyasasında uzun vadede mantıklı bir pasif yatırım yöntemi olabilir.
SSS
Ethereum staking nasıl yapılır?
Ethereum staking için üç farklı yöntem vardır, bireysel, havuz, stake platformları ve merkezi borsalar. Binance, KuCoin ve OKX gibi platform üzerinden ETH stake etmek en gözde seçenek olup dakikalar içerisinde kripto para stake edilebilir. Bunun için yatırımcının onaylı bir borsa hesabı, elektronik cihaz ve internete sahip olması yeterlidir.
Neden ETH stake etmeliyim?
İlk neden ETH stake etmek ağı saldırılara karşı güvence altına alır ve Ethereum’un geleceği ağın güvenliğine bağlıdır. İkinci olarak doğrulayıcılar Ethereum ağına yaptıkları katkı karşılığında pasif bir gelir elde edebilir. Son olarak staking, madencilikten daha çevre dostudur ve yoğun güç tüketen ekipmanlar gerektirmediği için zararsız bir yöntemdir.
Stake etmek için en kazançlı kripto para nedir?
Bir yatırımın kazançlı olup olmayacağı kişinin beklentilerine bağlı olarak değişkenlik gösterir. Düşük risk arayan çoğu köklü yatırımcı Ethereum (ETH) stake etmeyi tercih etmekte. Bunun nedeni, Ethereum’un pazardaki konumunun gittikçe iyileştiği ve hem piyasa değeri olarak mevcut varlıklarının hem de stake gelirlerinin geçmişe oranla değerlendiğidir.
Ethereum stake getirisi sabit mi?
Hayır. Stake gelirleri ağda aktif olarak görev alan doğrulayıcı sayısı ve toplam stake edilen miktara oranla değişkenlik gösterir.
