Layer 1 Nedir?

Layer-1 ve Layer-2 kavramları kripto yatırımcıları tarafından sıklıkla kullanılmaktadır. Bazı araştırmacıların yatırım kararı alırken göz önünde bulundurulmasını önerdiği Layer 1 nedir ve hangi kripto paralar bu terim içerisinde değerlendirilir?

Katman 1, bir kripto parayı, blok zinciri veya protokolü isimlendirmek için kullanılır. Layer-1 blok zincirleri, kendi onay mekanizmasına sahip temel ağ katmanlarıdır.

Layer 1 nedir?

Layer 1 blok zinciri, kripto ekosistemine hizmet etmek için oluşturulan temel katmandır. Farklı çözümler üreten proje geliştiricileri Katman-1 blok zinciri üzerine inşa edilebilir ve tokenlarını piyasaya sürebilir. Yöneticilerin zincir seçimi dikkatle yapılmalıdır çünkü her blockchainin kendine has artı ve eksi özellikleri vardır.

Popüler Layer 1 blok zincirleri, güvenliklerini ağ katılımcılarının kontrolüne bırakır. Her bir işlem onaylayıcı tarafından doğrulanır ve düğüme eklenir. Süreç içerisinde rol alan yatırımcılarsa coin ya da token ile ödüllendirilir. Onay sırasında harcanan güç ve ödül miktarı, tercih edilecek konsensüs algoritmasına bağlıdır.

Blok zinciri, sektörde “Dağıtılmış Defter Teknolojisi” olarak da bilinir. Bu, blockchainde yapılan her işlemin halka açık veri tabanında sakladığını gösterir. Detaylı incelemek adına aşağıdaki alt başlıkta Layer 1 nedir ve teknik özellikleri hakkında bilgilendirme sağlayalım.

Katman-1 teknik özellikleri

1.000’den fazla Katman-1 blockchain çözümü mevcut olup kendi aralarında açık, özel, konsorsiyum ve izine dayalı olacak şekilde kategorilere ayrılır. Bu zincirlerin genel itibarıyla teknik özellikleri şu şekilde özetlenebilir:

• Güvenlik: Kripto projelerin tercih edeceği konsensüs algoritması güvenlik adına önemli rol oynar. Proof-of-work (PoW) ve proof-of-stake (PoS) en yaygın mutabakat mekanizmaları olup çalışma ve doğrulama şekilleri büyük oranda farklıdır.
• Ölçeklenebilirlik: Katman-1 zincirlerinin bir kısmı ölçeklenebilirlik açısından yetersizdir. Merkle tree hiyerarşi yapısını kullanmayan bir blok zinciri, verileri doğrulaması uzun sürebilir ya da yoğunluğa bağlı olarak işlem ücretlerinde artış gerçekleştirebilir.
• Akıllı sözleşme: Layer 1 blok zincirleri, zincir içi ve dışı finansal işlemlerin gerçekleşmesi için belirli şartların yer aldığı kod yapısına sahiptir. Bu teknoloji, güvene dayalı sistemi ortadan kaldırarak otomatikleştirir.
• Sharding: Blockchain geliştiricileri, ağ yoğunluğunun yüksek olduğu gün ya da saatlerde veri tabanını küçük parçalara ayırarak aynı anda çok sayıda işlemi gerçekleştirilmesine yönelik adımlar atabilir. Parçalanma özelliğini altyapısına entegre eden ilk kripto projesi Zilliqa’dır (ZIL).

En popüler Katman 1 coinler neler?

Kendi yerel blok zinciri üzerinde işlem gören en popüler coinler Bitcoin, Ethereum, BNB ve Solana’dır. Bir projenin popüler olması yüksek kazanç getireceği anlamına gelmez. Bahsi geçen projeler market hacmi yüksek, güvenilir ve köklü projelerdir.

Katman 1 coinlerin yüksek talep görme nedenlerinin başında volatilitenin kısmen düşük olması, yüksek likidite ve arkasında yer alan ciddi kurumsal destek yer alır. Dezavantajları arasında ise kısa vadede tatmin edici yükselişler yaşama ihtimalinin düşük olması örnek gösterilebilir.

Layer 1 vs Layer 2

Layer 1 kripto paralar, kendi blockchain ağının gelişimine yardımcı olurken Layer 2 coinleri, var olan blok zincirine alternatif çözümler sunmak üzere hizmet verir. Ayrıca Katman-1 blok zinciri ağları, blockchainin tüm bileşenlerini kendi içerisinde barındırırken Katman-2 ağları, Layer-1 zincir altyapısı üzerine inşa edilir.