OKX TR Yönetim Kurulu Başkanı, blok zincirinin Türkiye için önemi üzerine konuştu
OKX TR Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Çamır, crypto.news Türkiye ile yaptığı özel röportajda, Türkiye’de blok zinciri teknolojisinin hangi alanlarda kullanılabileceğinden mevcut yasal altyapı çalışmalarının yeterli olup olmadığı dahil birçok farklı konu başlıklarında görüşlerini dile getirdi.
Blok zinciri, kimi kaynaklarda “merkeziyetsiz veri tabanı” olarak çevrilse de veri tabanı mekanizmasından oldukça farklı bir altyapısı bulunmaktadır. Yanlış kanının aksine blok zincirleri, kripto para birimleri var olmadan da kullanılabilir ve faydalanılabilir.
Türkiye’de ve dünya genelinde finans ve bankacılık alanından sağlık, gayrimenkul ve eğitim ve kamu hizmetlerine kadar blockchain kullanım alanı son derece geniştir.
Örneğin Microsoft, blok zinciri ile entegre edilmiş Azure hizmeti ile işletmelere bulut tabanlı çözümler sunmaktadır. Öte yandan IBM, Hyperledger Fabric platformuyla tedarik zinciri yönetimi, finansal hizmetler ve sağlık sektöründe blok zinciri uygulamaları geliştirmektedir.
Genel anlamda değerlendirildiğinde 3 farklı blok zinciri türü vardır: genel, özel ve konsorsiyum (ya da federasyon) blok zinciri. Bitcoin, Ethereum ve Litecoin gibi yüksek hacimli kripto paraların kullandığı “genel blockchain” en yaygın seçimdir.
Sonuç olarak geçmişte Türkiye’de aktif büyüklük açısından lider bankaları VakıfBank ve HSBC’de yönetici pozisyonlarında çalışan Mehmet Çamır’a blok zinciri teknolojisinin Türkiye için önemi hususunda kişisel görüşlerinin neler olduğunu sorduk.
Blok zinciri teknolojisi Türkiye’nin dijital dönüşüm sürecine ne tür katkılar sağlayabilir?
Bu soruya yanıt verirken, Türkiye’nin gelişmekte olan ekonomiler arasında yer aldığını hatırlamak gerekiyor. Dünya nüfusunun yarısından fazlasının 30 yaşın altında olduğunu ve bu genç nüfusun gelişmiş ekonomilere kıyasla gelişmekte olan pazarlarda yaşadığını biliyoruz. Gelişmekte olan ülkelerin, teknoloji girişimciliğini teşvik eden bir dijital gündemleri olduğu; daha genç nüfus ve sağlam teknoloji altyapısının bu pazarlarda bulunduğu da kabul görmüş bir gerçek. Güvenin yeniden icadı olarak tanımlayabileceğimiz blokzinciri teknolojisini finansla sınırlamayıp, tüm ekonomik ve iş modellerini dönüştürme gücüne sahip yenilikçi bir teknoloji olarak değerlendirdiğimizde, Türkiye gibi gelişmekte olan bir ekonomideki muazzam potansiyeli de fark edebiliriz.
Ancak bu potansiyeli dünya çapında açığa çıkarabilmek için blokzincirinin hâlâ yeni sayılabilecek bir teknoloji olduğunu kabul etmeye, yakın gelecekte ne gibi senaryolara uygulanabileceğini değerlendirmek için daha geniş çerçeve ve uygulamalara ihtiyacımız var. Blokzinciri, merkeziyetsiz ve kırılganlıktan uzak yapısıyla yeniliği güven üzerine inşa ediyor. Blokzinciri teknolojisinin, son 4 yılın dijitalleşme ortamında öne çıkan şeffaflık, verimlilik, üretkenlik, hesap verebilirlik, tasarruf, dayanıklılık, esneklik ve sürdürülebilirlik gibi kavramların her biriyle temas kurabileceğini öngörmek için aşırı iyimser ve fütürist olmaya gerek olmadığını düşünüyorum.
Microsoft, IBM ve Mastercard gibi kurumsal firmalar altyapısına blok zinciri teknolojisini entegre etmeye başladı. Türkiye’deki küçük ve orta ölçekli işletmeler (KOBİ’ler) blok zincirinden nasıl faydalanabilir?
Dünya her ne kadar parçalı bir yapıya bürünüyor gibi görünse de küreselleşmenin konumunu koruduğunu ve form değiştirdiğini söyleyebiliriz. İnternetin yaygınlaşması, mobil adaptasyonun artması, tüketim alışkanlıklarının başkalaşması gibi unsurların doğal bir sonucu olarak artık Türkiye de dünyanın geri kalanıyla daha çok etkileşim halinde. Uluslararası ödemelerden kredi süreçlerine, tedarik zinciri yönetimi ve kargo takibinden sürdürülebilirlik ve karbon yakalamaya uzanan bir yelpazede, iş dünyasının günlük sıklıkta ihtiyaç duyduğu zorluklar varlığını koruyor.
Saydığım alanlarda karşılaşılan zorluklara çözüm bulan ve halihazırda uygulanan en az bir blokzinciri tabanlı çözüm bulabileceğimize inanıyorum. Elbette yalnızca Türkiye’deki değil, diğer ekonomilerdeki regülatif çerçevenin belirginleşmesi ve uluslararası toplumun blokzinciri teknolojisini ortak yarar için kullanması konusunda mutabakata varmasıyla bu faydaları daha sık görmeye başlayacağız. Bu gelişmelerin çok vakit alacağını da düşünmüyorum. Bu kısa uyum süreci küresel olarak ilerleme kaydettiğinde Türkiye’deki KOBİ’ler de kripto ödemeleri ve uluslararası kripto transferleri gibi alanlar başta olmak üzere blokzincirinin sunabileceği tüm değerden yararlanabilecek noktaya gelecek.
Türkiye’de blok zinciri tabanlı projeler için düzenleyici ortam nasıl şekilleniyor? Meclisten geçen Kripto Para Varlık Yasası’nı yeterli buluyor musunuz?
Türkiye hızlı ve kararlı adımlarla regülasyon konusunda önemli bir yol katetti. Türkiye kamuoyunda kripto para yasası olarak bilinen düzenleme 2 Temmuz’da yasalaştı. Türkiye’nin Mali Eylem Görev Gücü’nün (FATF) gri listesinden çıkmasına da katkıda bulunan; yetkili kurumları, lisanslama süreçlerini, teknoloji altyapısına dair yeterlilikleri belirleyen ya da belirlemeyi taahhüt eden genel çerçeveyi tüm sektör paydaşları adına olumlu buluyorum.
OKX TR olarak, başlangıç için oldukça açık ve net olan bu düzenlemeye tam uyum taahhüdümüzü her fırsatta yineledik ve iş birliğine açık olduğumuzu vurguladık. İkincil düzenlemeler başta olmak üzere, ilerleyen dönemde ayrıntılandırılacak farklı kullanım senaryolarıyla inovasyonun, rekabetin ve en nihayetinde kullanıcı deneyiminin giderek iyileşeceğine inanıyorum.
Blok zinciri ve kripto para birimleri gibi yeni teknolojilerin Türkiye’de kamu hizmetlerinde ve demokratik süreçlerde kullanılabilir mi? Bu teknolojilerin kullanımının sağlayabileceği potansiyel avantaj ve dezavantajları neler olabilir?
Blokzinciri bize, şart ve yükümlülükleri sözleşmelerle sabitlenen tüm anlaşmaları takip edilebilir, değiştirilemez ve hatta ticareti yapılabilir token’lara dönüştürme olanağı sunuyor. Bu açıdan baktığımızda, blokzinciri aslında iyi bir envanter ve kayıt sistemi. Bu açıdan yönetişim ve kamu hizmetleri açısından da önemli bir potansiyel sunuyor.
Blokzincirinin temelindeki dağıtılmış defter teknolojisi, kimlik doğrulama, sertifikalandırma, tapu süreçlerini yönetme, sağlık kayıtlarını güvenli bir biçimde saklama, sosyal güvenlik sistemini iyileştirme, sivil katılımı teşvik etme gibi tüm başlıklarda hükümetlerin iş yükünü ve maliyetlerini azaltma, yönetilenler ve yönetenler arasındaki güveni koşulsuz tesis ederek uluslararası toplumu dijital topluma dönüştürme potansiyeli taşıyor. Örneğin X-Road isimli birlikte çalışabilir veri değişim katmanını inşa eden Estonya, bu teknolojiyi sağlıktan eğitim ve araştırmaya, siber güvenlikten akıllı şehir uygulamalarına pek çok alanda deneysel bir biçimde kullanıyor.
OKX’in Türkiye’ye açılma sebebi nedir? Türkiye pazarını nasıl değerlendiriyorsunuz ve burada iş geliştirme stratejinizin temel nedenleri nelerdir?
Hacmen dünyanın en büyük kripto para borsalarından biri ve Web3 teknoloji platformu OKX, 200’den fazla ülkede 55 milyondan fazla kullanıcıya hizmet veriyor. Türkiye’yi gerek finans altyapısı gerek teknoloji benimsenmesi gerekse de kripto adaptasyonu açısından her zaman bölgesel bir merkez olarak gördük. Bu sebeple de Türkiye pazarına güçlü bir yatırımla geldik.
Neredeyse iki kişiden birinin kripto para birimi tuttuğu Türkiye, OKX’in küresel büyüme stratejisinin önemli bir parçası. Bu pazarda önemli büyüme fırsatları görüyoruz. %50’ye yakın kripto benimseme oranıyla Türkiye, hızlı gelişen sektör için oldukça dinamik ve gelecek vaat eden bir pazarı temsil ediyor. Nüfusun kripto ve Web3 ekosistemine yüksek seviyede katılımı, Türkiye’yi OKX için ideal bir pazar haline getiriyor. Türkiye’yi, Ortadoğu ve Kuzey Afrika’yı (MENA) da içine alan bir genişleme merkezi ve Web3 hub’ı haline getirmek konusunda ilk günden bu yana büyük heyecan duyuyoruz.
Son zamanlarda kripto para dolandırıcılıklarında artış gözlemleniyor. Bu gelişmeler sonrası OKX, AML (Kara Para Aklamayı Önleme) politikasında herhangi bir değişiklik veya güncelleme yaptı mı?
OKX, küresel çapta kripto para piyasalarını derin bir kayıp döngüsüne sürükleyen güven krizinden başarıyla çıkan ve öncüsü olduğu düzenli Rezerv Kanıtı raporlarıyla ekosistem ölçeğinde güvenin yeniden tesis edilmesinde aktif rol oynayan bir kripto borsası. Çoklu imza koruması ve yedeklemeye sahip güvenli online/offline depolama sistemleriyle kullanıcılarımızın varlıklarını güvende tutuyoruz. Kurulduğu günden bu yana kripto benimsemesini dünya çapında teşvik eden bir paydaş olarak, OKX Risk Shield adını verdiğimiz önlemle, tüm kullanıcılar için güvenli, emniyetli ve hesap verilebilir bir ortam oluşturmak için çalışıyoruz.
OKX yalnızca bir kripto para borsası değil. Web3’ün geleceği için altyapı geliştiren, teknoloji üreten bir şirket ve bu söylemlerinin altını her koşulda doldurmayı başarıyor. Malta’dan Hollanda’ya, Bahamalar’dan Avustralya’ya, Singapur’dan Dubai’ye faaliyet gösterdiğimiz tüm pazarlarda KYC, AML gibi süreçlere ilişkin yükümlülüklerimizi yerine getiriyor ve otoritelerle birlikte çalışıyoruz. Hukuk ve uyum, OKX’in en çok yatırım yaptığı ve insan kaynağına sahip olduğu alanların başında geliyor ve hem farklı pazarların standartlarına uyum sağlıyor hem de küresel gelişmeleri izleyerek gereken düzenleme ve güncellemeleri yapıyoruz.
Blok zinciri teknolojisinin geleceğine güveniyor musunuz? Dünya genelinde işlem hacmi ya da diğer popüler metrikler ışığında merkeziyetsiz finansın, merkezi finans sistemlerini geçme potansiyeli var mı?
Kişisel kariyerimde Türkiye’nin köklü bankalarında denetçi, uyum yöneticisi gibi pozisyonlarda çalıştım ve Türkiye Varlık Fonu’nda özel projelerin yöneticiliğini üstlendim. Blokzinciri teknolojisiyle ise 2016’da Londra’da, yüksek lisansım sırasında tanıştım. Blokzincirindeki deneyimim derinleştikçe, finansın, kariyerime başladığım dönemden çok daha farklı yerlere gideceğine düşünmeye başladım. Nitekim bugün bu tahminimin gerçekleştiğini görebiliyorum. Son 8 yıldır iç içe olduğum blokzinciri teknolojisinin geleceğine güveniyorum.
OKX TR olarak yaklaşımımızı, merkeziyetsiz ve merkezi finansı rekabete sokmak ve inovasyonla geleneksel bilgeliği karşı karşıya getirmekten ziyade, sistemi bu ikisinin adil bir karışımıyla yeniden yazmak olarak özetleyebilirim. Güncel bir araştırma Fortune 500 şirketlerinin yarısından fazlasının (%56) blokzinciri odaklı projelerde çalıştığını gösteriyor.
