Proof of Stake nedir?

Proof of stake, işlemleri işlemek ve blok zincirinde yeni bloklar oluşturmak için kullanılan bir kripto fikir birliği mekanizmasıdır. Bu makalemizde proof of stake nedir ve nasıl çalışır sorularını yanıtlarken, popüler PoS coinlerini sizlerle paylaşacağız.

Proof of stake (PoS), kripto para birimi ağlarının güvenliğini sağlamak için kullanılan bir konsensüs mekanizmasıdır. Proof of Work (PoW) ile karşılaştırıldığında PoS, blok zincirinin doğruluğunu ve güvenliğini sağlamak için madencilik yerine token sahipleri veya stakerlar önemli bir rol oynarlar. PoS nedir sorusunu makalemizin devamında detaylandırıyoruz.

Proof of Stake nedir?

Proof of stake, kripto para birimlerinin blok zinciri üzerinde güvenliği ve işlemlerin doğruluğunu sağlamak için kullanılan bir konsensüs mekanizmasıdır.

Eylül 2022 tarihinde Ethereum blok zinciri, PoW’dan PoS konsensüsüne geçti. Halk arasında merge (birleşme) olarak adlandırılan bu geçiş, proof of stake (PoS) fikir birliği mekanizmasına olan ilgiyi artırdı.

Proof of stake’in temel ilkesi, bir bloğun doğruluğunu sağlamak için madencilik yapmak yerine, ağı güvende tutmak ve blok zincirine katkı sağlamak için bir kripto para birimine sahip olmaktır. Bu, sahip olunan kripto para miktarına göre oy hakkı verilmesi anlamına gelir. Bir kişinin ağdaki söz hakkı, sahip olduğu varlığa oranla belirlenir.

Proof of stake algoritmasında “yatırımcılar” veya “stakerlar” olarak adlandırılan kişiler vardır. Stakerlar, sahip oldukları kripto para birimini ağa kilitlerler ve bunun karşılığında blokları onaylamak için ödül alırlar. Kilitlenen varlıklar ya esnek ya da kilitli tutulabilir.

PoS konsensüs algoritması nasıl çalışır?

Proof of stake (PoS), token sahiplerinin ağın akıllı sözleşmesinde (smart contract) belirli sayıda tokenı kilitleyebildiği ve doğrulayıcı düğümler haline gelebildiği stake etme konsepti aracılığıyla çalışır. PoS’da, ağı güvende tutmak ve blokları doğrulamak için kripto para birimine sahip olanlar, bu varlıkları ağda kilitleyerek (stake) blokları doğrulamaya katılırlar. Bu süreçte, bir kişi sahip olduğu varlık miktarına göre ağdaki etkinliği belirlenir.

Doğrulayıcılar, blokları onaylamak ve blok zincirine eklemek için birbirleriyle rekabet eder. Blokların doğruluğunu kontrol etmek ve işlemleri onaylamak için belirli bir kripto para miktarı risk olarak gösterilir. Staking, PoS blok zinciri ağında doğrulayıcı olmanın temelidir. Bir kişinin Ethereum blok zincirinde doğrulayıcı olabilmesi için yatırması gereken minimum miktar 32 ETH’dir. Bloklar genellikle birden fazla doğrulayıcı tarafından doğrulanır ve belirli sayıda doğrulayıcı bloğun doğruluğunu onayladığında sonlandırılır ve kapatılır.

Blok zinciri algoritması doğrulayıcıları rastgele seçerken, büyük miktarda stake edilmiş tokena sahip doğrulayıcıların seçilme olasılığı, düşük miktardaki doğrulayıcılara göre daha yüksektir. Doğrulayıcılar, işlemleri onaylamak ve zincire blok eklemek için ödül olarak işlem ücretleri kazanır. Ödül genellikle varlığın büyüklüğüne ve havuz için ayrılan token sayısına orantılıdır.

Proof of Stake örnekleri

Bu başlık altında sizlerle proof of stake (PoS) mekanizmasını kullanan kripto para birimlerini paylaşacağız. Popüler proof of stake coinler şunlardır:

• Ethereum (ETH), akıllı sözleşmelerin (smart contracts) ve merkeziyetsiz uygulamaların (dApp’ler) oluşturulmasını sağlayan bağımsız, açık kaynaklı bir blok zinciri platformudur. 2015 yılında Vitalik Buterin tarafından piyasaya sürülmüştür.
• BNB, Binance borsası tarafından oluşturulan bir kripto para birimidir. BNB Chain’in yerel kripto para birimi olan BNB, zincirdeki işlemleri hızlandırmak, Binance borsasındaki işlem ücretlerinin ödenmesi ve mağaza içi ödemeler yapmak gibi kullanım alanları bulunmaktadır.
• Toncoin (TON), Telegram’ın kurucuları Durov kardeşler tarafından 2018 yılında tasarlanan üçüncü nesil bir proof of stake blok zinciridir. TON hızlı işlemler için tasarlanmıştır ve ucuz, kullanıcı dostu ve tamamen işlevsel olmayı hedeflemektedir.
• Cardano (ADA), merkezi olmayan halka açık bir blok zinciri ve kripto para birimi projesidir ve tamamen açık kaynak kodludur. Cardano, daha önce geliştirilen tüm protokollerden daha gelişmiş özellikler sunmayı amaçlayan bir akıllı sözleşme platformu geliştirmektedir.

Proof of Stake kötü yanları

Proof of stake mekanizmasının eksilerinden biri, blok zinciri ağının genel güvenliğini tehlikeye atan güvenlik saldırılarına karşı duyarlı olmasıdır. PoS’te, bir yazılımcı toplam dolaşımdaki tokenların %51’ini kontrol ederse, tüm ağın işlem doğrulamalarını manipüle edebilir. Bu senaryonun gerçekleşmesi oldukça düşüktür çünkü tüm token hacminin yarısına sahip olmak milyar dolar değerinde varlığı satın almayı içeriyor.

PoS, sahip olunan kripto para birimine dayanır, bu da genellikle “zenginlerin daha zengin olması” riskini artırır. Daha fazla kripto para birimine sahip olanlar, daha fazla blok doğrulama ve daha fazla ödül alma olasılığına sahiptir. Bu, gelir eşitsizliğine yol açabilir ve ağın merkezileşmesine katkıda bulunabilir.

Proof of work vs proof of stake

PoW ve PoS ortak noktaları paylaşıyor ancak çalışma şekillerinde önemli ölçüde farklılaşmaktadır. PoS’ta doğrulayıcılar olarak da adlandırılan katılımcılar, tokenlarının belirli bir kısmını ağda kilitler. “Stake etme” olarak bilinen bu eylem, onlara yeni blokları doğrulamak ve ödüller kazanmak için seçilme şansı veriyor. Bu seçim süreci, doğrulayıcıların hisseleri ve hash değeri olarak adlandırılan belirli bir değerin şanslarını etkilediği kısmen rastgeledir.

Proof of Work, ağın güvenliğini sağlamak için yüksek bir hesaplama gücü gerektirir. Bu nedenle, ağın çoğunluğunu ele geçirmek ve hile yapmak için büyük bir hesaplama gücüne ihtiyaç vardır. Ancak, proof of stake’de ağın güvenliği, ağı kontrol eden kişilerin sahip oldukları varlık miktarına dayanır. Bu, PoS ağlarının PoW ağlarına göre daha az enerji tüketmesine ve çevresel olarak daha sürdürülebilir olmasına neden olmakta.

Özet

Kripto para birimi ağlarının güvenliğini sağlamak için kullanılan proof of stake mekanizması, PoW algoritmasındaki madencilik yerine, token sahipleri veya stakerlar ile blok zincirinin doğruluğunu ve güvenliğini sağlamaktadır.

Proof of stake coinler, madencilik yöntemi ile çalışmasa da güvenliği tehlikeye atan saldırılar ile karşılaşabilmektedir. En yaygın bilinen saldırı türlerinden biri ise %51 saldırısıdır. Buna rağmen PoS ağları, PoW’a göre daha az enerji tüketmekte ve daha sürdürülebilir olmaktadır. Proof of stake nedir ve benzeri sorularına yanıt aradığımız bu makalenin sizler için faydalı olmasını umuyoruz.