Proof of Work nedir?

Finansal teknoloji endüstrisinin şimdiye kadar sahip olduğu en güvenli teknolojilerden biri olarak kabul edilen blockchain teknolojisi, birçok farklı sektörde faydalı çözümler üretir. Blok zinciri ağların sahip olması gereken konsensüs mekanizmaları arasında popüler konumda olan Proof of Work nedir?

Kripto araştırmacıların kafasını hızla karıştırabilecek şeylerden biri, blockchain üzerinde işlem doğrulamanın nasıl çalıştığını anlamaya çalışmaktır. Gelin birlikte PoW nedir bir bakalım.

Proof of Work nedir?

İş kanıtı anlamına gelen proof of work (PoW), protokolü kullanan blok zinciri ağlarının bir bloktaki işlemlerin geçerliliği konusunda fikir birliğine varmasını sağlayan bir konsensüs algoritmasıdır. Satoshi Nakamoto takma adını kullanan Bitcoin yaratıcısı, bu protokolü ilk defa kripto para birimini anlattığı Bitcoin Whitepaper (teknik makale) içerisinde önerdi.

Proof-of-work, Bitcoin ile beraber tüm PoW ağlarının varlığını mümkün kılar ve ağdaki işlem doğrulama sürecini anlayabilmek adına bilinmesi gereken temel kavramlardan biridir. PoW ne demek diye soracaklar için kısa bir bilgilendirme olarak, proof-of-work’ün kısaltması PoW’dur.

31 Ekim, 2008 tarihinde Satoshi Nakamoto, mail yoluyla paylaştığı whitepaper’da eşler arası (P2P) bir ağ kullanarak geleneksel işlem modellerindeki çift harcama sorununa bir çözüm önerdi. Çift harcama, aynı dijital varlığın defalarca harcanabileceği potansiyel bir açıktır.

Bitcoin blok zinciri, işlemleri hash ederek (verilerin bütünlüğünü güvenceye almak) zaman damgası vuracak ve bunları doğrulamak için iş kanıtı gerekecektir. Buradaki temel iş, bir işlem için dijital parmak izi olan benzersiz hash kodunun belirlenmesini içerir. Bu, rastgele karakterlerden oluşan uzun bir kanıt dizisidir.

PoW konsensüs algoritması nasıl çalışır?

PoW nedir sorusuna yanıt bulabilmek için, öncelikle protokolünün nasıl çalıştığını anlamak gerekir. Basitçe konsensüs algoritması, birbirinden bağımsız birimler arasındaki bir anlaşmayı ifade eder. Blok zinciri ağları, ağın güvenliğinden sorumlu olan ve düğüm (node) olarak bilinen bir dizi birbirine bağlı ve bağımsız bilgisayardan oluşur. Bu bilgisayar ağı, bağımsızlardan birinin önerdiği tek bir değer üzerinde anlaşmak için iş kanıtı algoritmasını kullanır.

Proof of work, işlemleri doğrulayarak, onaylayarak ve katılımcıları teşvik ederek blok zincirinin değişmez defterini güvence altına almayı hedefler. Madenciler, karmaşık matematiksel bulmacaları çözmek için birbirleriyle yarışırlar, böylece kazanan düğüm çıkarılan Bitcoin’den bir ödül alır. Bu süreç, hash oranı olarak bilinen yüksek bir hesaplama gücüne sahip özel madencilik donanımı gerektirir.

Proof-of-Work protokolünün bu yoğun enerjili doğası, ağı korumasını sağlayan en önemli özelliklerinden biridir. Algoritma, yüksek güç tüketecek ve kötü niyetli madencileri caydırmak için pahalı hale getirecek şekilde tasarlanmıştır. Kötü niyetli bir düğüm ağa saldırmaya çalışırsa, madencinin yüksek güçlü madencilik ekipmanlarına yatırım yapması, büyük miktarda elektrik tüketmesi ve ödeyecek hiçbir şeyi olmaması gerekir.

Proof of Work örnekleri

• Bitcoin (BTC), proof of work coinler kategorisinde en popüler örnekler arasında yer alıyor. Whitepaper’da da belirtildiği gibi, blockchain ağı piyasaya sürüldüğü 2009 yılından bu yana aynı algoritmayı kullanıyor.
• Bitcoin Cash (BCH), Bitcoin ağından sert çatallanma (hard fork) yoluyla oluşması sebebiyle şu an için aynı konsensüs mekanizmasını yani proof of work (PoW) kullanmaktadır. Bitcoin Cash, Bitcoin ağı topluluğu içinde BTC blok boyutlarının artırılmasına yönelik çıkan bir tartışma sonucu oluşturulmuştur.
• Litecoin (LTC), Bitcoin ağının açık kaynak kodu üzerinden birkaç değişiklik yapılarak oluşturulmuştur. Dolayısıyla, Bitcoin ile aynı veri tabanına sahip Litecoin de 2011 yılından beri PoW kullanıyor.
• 2013 yılında şaka amacıyla üretilen Dogecoin (DOGE), tahmin edilenden daha fazla sansasyon yaratarak şu anda piyasaya değerine göre en değerli meme coin olarak konumlanıyor. Proof of work (PoW) mekanizmasını kullanan ilk şaka amaçlı kripto para birimi olarak sektörde tanınmaktadır.

Eskiden proof of work coinler arasına Ethereum da giriyordu, fakat ağı geçtiğimiz yıllarda güncellendi. 15 Eylül, 2022 tarihinde Ethereum, yüksek enerji tüketimi ve çeşitli sebeplerle proof of work (PoW) mekanizmasından Hisse Kanıtı anlamına gelen PoS yani Proof-of-Stake’a geçmiştir. Ethereum ağı alternatif algoritmalara geçiş yapmayı tercih ederken, Bitcoin ve madencilik faaliyetleri bazı yargı bölgelerinde yasaklanmıştır.

Proof of Work kötü yanları

Elbette çoğu blockchain ağı proof of work (PoW) tercih etse de bu konsensüs mekanizmasının da çeşitli eksi yönleri vardır. Proof of work mekanizması yüksek donanımlı makineler gerektiğinden, çevreye zarar verebilecek derecede enerji tükettiği analiz ediliyor. Bu durum, yıllardır dünyada tartışmalara yol açtı ve bazı ülkeler, yüksek enerji tüketimi sebebiyle Bitcoin ve kripto madenciliğini yasakladı.

Her ne kadar başarılı bir Bitcoin kazımı size BTC ödülü olarak geri dönse de başlangıçta ekipman satın almak ve düzenli olarak gelen elektrik faturası yatırımcıya pahalıya patlayabilir. Aynı şekilde internet hızı gibi yüksek ücret gerektiren bir hizmeti alamadığınız takdirde, kişinin işlemleri yavaş ilerleyecektir ve madencilik süreci uzayacaktır.

Özet

Madencilik ödülleri; 28 Kasım, 2012 tarihinde 25 BTC’ye, 9 Temmuz, 2016 tarihinde 12,5 BTC’ye, 11 Mayıs, 2020 tarihinde 6,25 BTC’ye ve son olarak 20 Nisan, 2024 tarihinde 6,125 BTC’ye düşürülmüştür. Bir sonraki halving etkinliğinin blok ödülünün 1,625 BTC’ye düşeceği 2028 yılında gerçekleşmesi beklenmekte.

Proof of work mekanizmasının enerji gereksinimleri göz ardı edildiğinde, güvenli ve merkezi olmayan bir ağ elde etmek isteyen blok zincirleri için en çok tercih edilen konsensüs algoritmasıdır. Umarız Proof of Work nedir sorusuna rehberimizde detaylı bir cevap bulmuşsunuzdur.