Raydium nedir?

Bitcoin’in duyurulduğu 2009 yılından bu yana kripto varlık ve blok zinciri sektörü çeşitli yeni projelere tanıklık etti. Merkeziyetsiz finans ekosisteminin merkezinde konumlanan platformlarından Raydium, Solana (SOL) ağının altyapısından yararlanmaktadır. Peki Raydium nedir ve nasıl kullanılır?

Raydium borsası, likidite sağlama, staking ve yield farming (verim çiftçiliği) gibi sahip olduğu özellikler onu hem yeni başlayanlar hem de deneyimli merkeziyetsiz finans (DeFi) yatırımcıları için önde gelen bir seçenek haline getirmekte. 2024 yılındaki başarısının altında yatan nedenlerden birisi de stabil hizmetine bağlanmakta.

Raydium nedir?

Raydium, Solana blok zinciri üzerinde çalışan merkeziyetsiz kripto para borsası (DEX) ve otomatik piyasa yapıcıdır (AMM). Solana’nın yüksek veriminden ve düşük kesinti ücretlerinden yararlanarak hızlı ve düşük maliyetli işlemler sunar.

Otomatik piyasa yapıcılar, akıllı sözleşme yardımıyla token takaslarının (swap) ve kripto değer aktarımlarının yapılabildiği bir merkeziyetsiz dijital varlık ticaret platformu olarak bilinir. Kısaca bu model, merkeziyetsiz borsa arayışında olan proje sahipleri ve yatırımcılar tarafından kullanılmakta.

Raydium aynı zamanda Serum ile entegreli çalışır. Yapılan Serum entegrasyonu, hem likidite havuzlarından hem de emir defterlerinden yararlanan ikili ve birlikte çalışır bir ticaret modeli sunar. Kullanıcılar Raydium’un likidite havuzlarına katkıda bulunduğunda tokenlar Serum’un emir defterinde limit emirlerine dönüştürülerek ticaret için kullanılabilir hale getirilir.

Raydium DEX borsa verileri: yasal zemin ve desteklenen pariteler

2021 yılında kurulan merkeziyetsiz kripto para borsası Raydium Belarus, Orta Afrika Cumhuriyeti, Kuzey Kore, İran, Suriye, ABD ve Zimbabve başta olmak üzere 10’a yakın ülkede kullanımı yasaktır.

Türkiye’deki kullanım durumuna ilişkin belirli bir engel yer almamakla birlikte Türk yatırımcılar borsanın web sitesine sorunsuz erişebilir ve sanal cüzdan entegrasyonu ile kullanıma başlayabilir. İngilizce dışında Türkçe dahil herhangi bir dil desteğinin bulunmadığının altını çizelim.

CoinGecko verilerine göre, ilgili borsanın günlük ticaret hacmi toplam 341,2 milyon dolar yani 5.119 BTC civarındadır. Ek olarak Raydium, 1.566 sanal varlık ve MUMU/SOL, SFC/SOL ve MEW/SOL dahil toplamda 30.584 ticaret paritesini desteklemektedir.

Raydium’un özellikleri

Raydium, her kripto ticaret platformu gibi çeşitli olumlu ve olumsuz özellikleri bulunur. En beğenilen yanları sırasıyla şunlardır:

• Likidite: Raydium kullanıcıları çeşitli işlem çiftlerine nakit sağlayabilir ve bu işlemlerden pasif gelir elde edebilir.
• Ticaret: Serum ile birlikte çalışabilirliği sayesinde Raydium, kullanıcıların platform üzerinden anlık token ticareti yapmasına olanak tanır.
• Verimlilik ve hız: Solana entegrasyonu sayesinde yüksek hızlı işlemleri ve düşük maliyetleriyle bilinen bir proje olduğunu iddia etmektedir. Ağ yoğunluğuna bağlı olarak belirli dönemlerde tıkanıklık yaşanabileceği de belirtilmiştir.
• Staking ve verim çiftçiliği: Kullanıcılar ödül kazanmak için platformun yerel tokenı Raydium (RAY) stake edebilir. Genellikle stake oranı (APR) %5 ila 6 arasında dalgalanmaktadır. Ek olarak herhangi bir proje ekibi veya kullanıcı likidite havuzunun yanında bir verim çiftliği oluşturarak gelir elde edebilir.
• AcceleRaytor: AcceleRaytor, hem proje hem de Raydium topluluklarının özenle seçilmiş ve incelenmiş token tekliflerine katılmasını sağlarken, en yeni projelerin merkeziyetsiz ve birlikte çalışabilir bir şekilde sermaye toplaması ve ilk likiditeyi artırması için bir launchpad görevi görür.

Launchpad’in herhangi bir sanal varlık projesi için yapılan ön satışlara verilen isimdir. Bir projenin detaylarına inebilmek için Raydium nasıl çalışır öğrenmek gerekir. Gelin birlikte, merkeziyetsiz borsa Raydium’un çalışma prensibinin derinliklerine inelim.

Raydium nasıl çalışır?

Raydium, DEX’ine nakit akışı sağlamak için Serum emir defterini kullanmaktadır. Bu, kullanıcıların küçük hacimli yani nispeten riskli tokenlar için bile her zaman işlem yapacak karşı bir taraf bulabileceği anlamına gelmekte. Raydium nasıl çalışır kavramak için örneklerle desteklenerek biraz daha ayrıntı verilebilir.

BIST ve Nasdaq gibi geleneksel borsalar, ticaret emirlerinin merkezi bir kaydını tutar ve bu kayıt da “emir defteri” olarak adlandırılır. Emir defterinin bir tarafında, piyasa katılımcılarının belirli bir fiyattan belirli bir miktarda kripto para satın almak istedikleri emirler bulunur. Diğer kısımda ise, katılımcıların belirli bir fiyattan belirli bir miktarda varlık satmak istedikleri satış emirleri yer alır.

Emir defteri, Raydium gibi AMM’ler ile alıcıları eşleştirerek ticari faaliyetlerini kolaylaştırmada görevlidir. Aracı olarak işlev görürken belirli bir oranda piyasa likiditesi sağlar. Raydium’un birlikte çalıştığı Serum da bu alım ve satım emirlerinin eşleştirilmesi sürecini akıllı sözleşmeler aracılığıyla gerçekleştirir.

Akıllı sözleşmeler kimliği belli olmayan taraflar arasındaki işlemleri ve anlaşmaları güvenilir ve tutarlı bir şekilde yürütmeye yarayan geçmişe dönük bir değişimin mümkün olmadığı bilgisayar kodlarıdır.

Raydium dezavantajları

Raydium’un eksileri olarak sayılabilecek bazı detaylar şunlardır:

• İlk olarak Raydium bir DEX’tir. Hiçbir merkezi otorite olmadan çalışması, Müşterini-Tanı (KYC) gibi adımların istenmemesi ve tamamen kontrolsüz olması sebebiyle her merkezi olmayan borsada olduğu gibi güven problemleri mevcuttur. Merkezi kripto para borsası olarak bilinen CEX’lerin aksine sorun çözüm sistemi yoktur.
• Raydium yalnızca Solana blok zincirinde mevcuttur. Bu, DEX’i kullanmak isteyen kullanıcıların Solana zinciri desteklenen bir cüzdana sahip olmasını şart koşmakta.
• Bazı ülkeler, DEX’lerin kendi yetki alanlarında yasal olarak faaliyet gösterebilmeleri için belirli lisanslar almalarını veya düzenleyici kurumlara kaydolmalarını şart koşar. Bu da Raydium’un yasak veya kısıtlamalı olduğu ülkelerde yasal sorunlara yol açabilir.

Topluluk arasında bazı kullanıcılar, Raydium üzerinde işlem ücreti ve işlem gerçekleştirme hakkında bazı sorunlarla karşılaştığını dile getirmiştir. Bu tür yorumlar, RAY coin geleceği hakkında bilgi verebilir.

Raydium nasıl kullanılır?

Her kripto ticaret platformunda olduğu gibi Raydium’u kullanmaya başlamak isteyen kişilerin bazı adımları takip etmesi gerekmektedir.

• İlk adım olarak Raydium’un web sitesine giriş yapabilirsiniz. Ardından DEX’i kullanabilmek için cüzdanınızı bağlamanız gerekir.
• Sağ üst köşede yer alan “Connect Wallet” butonu kripto cüzdanınızı bağlamada yardımcı olacaktır. Raydium’un birlikte çalıştığı cüzdanlar arasında, Phantom, MetaMask, Wallet Connect ve soğuk cüzdan Ledger gibi seçenekler bulunmakta.
• Desteklenen kripto cüzdanı ile bağlantıyı sağladıktan sonra geriye yalnızca takas edilecek tokenları seçmek kalır. Varlıklara karşılık gelen miktarı ayarlayın ve “Swap” butonuna tıklayın. Bu, işlemi başlatacak ve anlaşmayı yürütecektir.
• Takas işleminin yanı sıra bir de “Likidite” yer alır. Likidite eklemek istediğiniz iki token çeşidini ve miktarlarını ayarlamanız, hemen ardından da LP (likidite havuzları) tokenlarını almak için para yatırma işlemini gerçekleştirmeniz yeterlidir.

Raydium (RAY) neden kullanılabilir sorusuna yanıt arayan yatırımcılar, yüksek gas (işlem ücreti) ücreti ödememek ya da yavaş ve geciken işlem süreleriyle vakit kaybetmeme durumlarını göz önünde bulundurabilir.

Raydium DEX komisyon oranları

DEX’in web sitesinde de belirtildiği üzere, bir kullanıcı Raydium likidite havuzunda her takas gerçekleştirdiğinde, işlem üzerinden %0,25 oranında bir ücret alınır. Bu işlemin %0,22’si likidite havuzuna geri dönerken, %0,03’ü de Raydium coin geri alımlarına gider.

LP’ye yatırılan ücretler, likiditeyi çektiğinizde geri aldığınız token sayısını artırır. Bu nedenle borsa, kazancınızı herhangi bir noktada “toplamanıza” gerek olmadığını belirtir. Tüm bunlara ek olarak, Raydium AMM piyasası “OpenBook” emir defterinde işlem yapar ve yapıcı hacminden elde edilen kazançlar ilgili havuzdaki likidite sağlayıcılarına iade edilir.

Raydium coin geleceği

Borsa coinin geleceği hakkında yorum yapmadan önce RAY coin nedir hususuna değinelim. $RAY, Raydium platformunun yönetim tokenıdır ve kullanıcıların stake ederek ek gelir elde etmesini sağlar. Öte yandan, pasif geliri yükseltme olanağı sunar ve DEX’in yönetim hakkındaki kararlarında oy kullanma hakkı verir. 

Bir projenin geleceği hakkında kesin yargılarda bulunmak doğru değildir. Fikir edinebilmek adına platformların son dönemde gerçekleştirdiği güncellemelere, yaptığı yatırımlara veya ekibine odaklanılabilir. Örneğin Raydium, yeni bir görünüm, gelişmiş yanıt verme özelliği ve genel olarak daha güvenilir bir kullanıcı deneyimi amacıyla Raydium V3’ün önce Beta sürümünü sonra da asıl sürümü yayınlamıştı.

Raydium geleceği bu tarz beklentilerin karşılandığı gelişmeler ile desteklenmeye devam ederse önü açıktır. Ek olarak sanal varlığın piyasa değeri, günlük ticaret hacmi gibi zincir üstü (on-chain) verileri de tokena olan ilgiye dair püf noktalar verebilir. Örneğin varlığın hacmi yüksekse nispeten daha az riskli ve kullanıcıların daha çok tercih ettiği bir proje olabilir.

RAY coin yorum yapabilmek için ilgili verilere göz atalım. CoinMarketCap, basın saatinde dijital paranın piyasa değeri %10,78’lik bir artışla 631,5 milyon doların üzerindeyken, 24 saatlik işlem hacmi de 33,5 milyon dolar olduğunu vurguluyor.

Özet

Raydium nedir rehber makalemizin sonuna geldik. Raydium DEX’in Solana ekosistemine odaklanmasının yanı sıra ek ticari likidite sağlama amacı, bir otomatik piyasa yapıcıdan farklı olarak Serum ile entegre çalışan merkeziyetsiz bir borsa olması ticaret stratejisinin rekabetçi belirlendiğini gösterir.

Sanal varlıklardan pasif gelir elde etmek isteyen kullanıcılar, platformda stake ve verim çiftçiliğinden ödüller arama yollarına başvurabilir. Raydium coin geleceği ve ait olduğu ekosistem hakkında bireysel araştırmanın ön planda tutulması gerektiğini hatırlatalım.

SSS