Büyük umutlar acı gerçekler: “kazanmak için” projelerinin yükselişi ve çöküşü

İnsanoğlu her zaman oyun üzerinden veya tıklama yoluyla kolay para kazanma konusunda açgözlü olmuştur, ancak bu çoğu zaman üzücü şekilde sonuçlanmakta. Günlük eylemlerden para kazanmanın bir geleceği var mı?

Hamster Kombat airdrop etkinliği milyonlarca olmasa da binlerce kullanıcıyı üzdü. Bu yeni bir olay değil. Kripto topluluğu, sözde basit eylemler için para kazanmaya izin veren birkaç mekanizmanın hızla yükselişine ve düşüşüne zaten tanık oldu. Peki biz bundan ne öğrendik?

İlk bakış: İstikrarlı gelir için umut ışığı

Web3 oyunlarının ortaya çıkışı, oldukça basit eylemlerle kripto para kazanma konusunda büyük ilgi yarattı. Oyna kazan oyunları, kullanıcıların çeşitli aktiviteler aracılığıyla kripto para ve NFT elde edebildiği yeni bir tür haline geldi.

Axie Infinity bu alanda bir öncüydü. Oyuna başlamak adına, kullanıcıların sanal bir NFT evcil hayvanı Axie’yi satın almak için başlangıç sermayesine ihtiyaçları vardı. Kullanıcılar görevleri tamamlayarak, diğer oyuncularla savaşlara katılarak ve oyundaki seviyeleri geçerek token kazanabiliyordu. Tokenlar diğer dijital veya itibari para birimleriyle takas edilebiliyor ve eşyalar kripto borsalarında ve nitelikli fikri tapu pazarlarında satılabiliyordu.

Şaka değil, öncü olan oyun uzun bir süre gerçek somut para kazanma yöntemi olarak kabul edildi. Özellikle Filipinler’de büyük bir popülerlik kazandı. 2020 yılında, tüm dünyayı bir pandemi kapladığında, sınırlar kapandığında ve insanlar işlerini kaybetmeye başladığında, girişimci Filipinli kripto meraklıları sıradan kullanıcılara P2E oyunlarında para kazanma fırsatı sunan gruplar oluşturmaya başladı.

Ne yazık ki Axie Infinity oyun içi enflasyon yüzünden mahvoldu. Sürekli büyümesinin bir sonucu olarak, yardımcı tokenı Smooth Love Potion’ın fiyatı düşmeye başladı. $SLP ve $AXS için yüksek talebi korumak için, ne birine ne de diğerine sahip olmayan oyuncular da dahil olmak üzere sonsuz sayıda yeni kayda ihtiyaç vardı.

Aylık aktif kullanıcı sayısı zirvede 2,7 milyondan fazlaysa, Temmuz 2024’te bu sayı 310.000’in biraz üzerindeydi. Axie Infinity göstergelerindeki düşüş, Bitcoin’in 10 Kasım 2021 tarihinde önceki tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaşmasının ardından dijital varlık piyasasının düzeltme döneminde meydana geldi.

Mart 2022’de oyunun uğradığı büyük çaplı hack saldırısı, popülerliğinin azalmasında önemli bir rol oynamıştır. Çıkış ve yeni kullanıcı eksikliği, mevcut kullanıcıların artık para kazanamamasına yol açtı. Bazı platform kullanıcılarının hikayelerinin daha da üzücü olduğu ortaya çıktı. Oyuna yapılan yatırımlardan para kazanmak isteyen bazı oyuncular borçlandı. Sonuç olarak para kazanmamaya başladılar.

Güçlü kitleye sahip oyunların yerini alıyor ama uzun sürmeyecek

P2E oyunları çağının gerilemesinin arka planında, hareket et-kazan mekaniğine sahip yeni bir kazanç türü Web3 alanına girdi. Böyle bir oyunun en ünlü örneği STEPN’dir.

Ancak kullanıcı akını nedeniyle zamanla kârlılık oranı önemli ölçüde düştü ve bazı uzmanlar STEPN mekaniğinde ponzi adı verilen finansal bir piramidin izlerini buldu.

Öte yandan projeyle ilgili şüpheler, platformun ilk oyuncularının aslında iyi para kazanmayı başardığı gerçeğini değiştirmiyor. Kullanıcılar yatırımlarını telafi edebilirken, kayıplar ilk oyuncuların kazançlarını önemli ölçüde aştı.

Sağlıklı alışkanlıklar kazandırmayı amaçlayan bir oyun neden başarısız oldu? Proje ekibinin belirlediği maliyet dengeleme mekanizmaları beklentileri karşılamadı. STEPN, popülerliği nedeniyle çöktü. Oyuncular, oyun içi token olan Green Satoshi Token’ı kullanmak yerine, 2022 baharındaki ralliden sonra tokenın tüm zamanların en yüksek seviyesi 4,11 dolara ulaşmasıyla Green Metaverse Token’a dönüştürdü. Yani daha fazla yükseliş yaşaması umuduyla hareket ettiler.

Dune’a göre, projede aylık aktif kullanıcıda da önemli bir düşüş yaşandı. Mayıs 2022’de bu oran 705.000’in üzerine çıktı, ardından Eylül 2024’te 19.000’in altına düştü.

Projenin yaratıcıları, resmi web sitesinde oyna-kazan formatının bir “Ponzi sistemi” olarak görülebileceğini, ancak STEPN’in bununla hiçbir alakası olmadığını belirtti. Kendilerine göre, geliştiriciler platforma güçlü bir token ekonomisi inşa etmiş ve bu da projenin değerindeki istikrarı sağlamış.

Özünde STEPN’in gerçek bir ekonomisi yoktu ve yeni kullanıcıların sanal nesneler satın almasıyla ayakta kaldı. Bu kullanıcılar, birkaç ay içinde yatırımlarını geri almayı umarak binlerce dolarlık sanal eşyalar satın alıyorlardı, ancak süreç hayali ve faydası olmayan işler üzerine kuruluydu.

Gerekli kullanıcı etkinliğini sürdürmek için, eski oyunculardan oyun parası ve NFT eşyaları satın alacak yeni oyuncuların sürekli alışveriş yapması gereklidir. Büyük bir yeni katılımcı akışıyla bu tür projeler tekrar sahneye çıkabilir. Hareket et-kazan sisteminde kâr dağıtım ilkesi klasik Ponzi şemasından farklıdır ve perakende ticaretine daha çok benzer.

STEPN bir yıldır piyasadaydı ve basit bir şey yaparak para kazanma işlemi, kolay para kazanmayı sevenleri cezbetti. 2 Ekim itibarıyla GMT’nin fiyatı 0,1319 dolar olup, ATH seviyesinden %96,79 aşağısındadır.

Mekanikler daha basit hale geliyor

“Kazanmak için” alanındaki evrimin bir diğer kolu da tıkla-kazan mekaniğiydi. Bu oyunlar kullanıcılar için kazanmayı eski benzer projelerden daha da basit hale getirdi. Oyunculara en azından bir oynanış imkanı sunulurken, dokun-kazan ile kullanıcılar yalnızca ekrana dokunarak para kazanabiliyordu.

Bu segmentteki en popüler projelerden biri Hamster Kombat’tı. Milyonlarca kullanıcının desteğini alan proje, airdrop etkinliğinin boyutu nedeniyle büyük bir memnuniyetsizlik dalgasıyla karşılaştı.

Hamster Kombat’ın sonunu gösteren herhangi bir sinyal var mıydı? Elbette projenin token ekonomisine ve kitlesine bakmak yeterli.

Token arzının %75’i topluluk için ayrılmıştır. Öte yandan, kitlenin önemli bir kısmını yeni yatırımcılar ya da bedava token kazanmayı umanlar oluşturmaktadır. Böyle bir kitle, tokenları hızlı bir şekilde satma eğiliminde olabilir ve bu listelemeden sonra coin fiyatı üzerinde yoğun bir baskı yaratabilir. Proje ekibi pratikte coinin uzun vadeli değerini açıklamamıştır.

Hamster Kombat, yönlendirme mekaniği sayesinde milyonlarca kullanıcıdan oluşan etkileyici bir taban oluşturmuştur. Kullanıcılar listelemeden sonra tokenlardan kurtulmak için acele ettiğinden, bu durum projenin çökmesi için ek bir risk de yarattı.

Kripto topluluğu geçmişteki başarısızlıklardan ders çıkaracak mı?

Animoca Brands’in Kurucu Ortağı ve Yönetim Kurulu Başkanı Yat Siu, crypto.news’e yaptığı açıklamada, blok zinciri oyunları için önemli bir sorunun yerleşik kitlesel dağıtım kanallarının eksikliği olduğunu belirtti. Apple App Store ve Steam gibi büyük platformlar genellikle NFT’leri içeren oyunları kısıtlamakta ve kitlesel erişimlerini sınırlamaktadır.

“Daha fazla oyuncu, Telegram Mini Uygulamaları gibi kolay erişilebilir platformlar aracılığıyla blockchain ile etkileşime girdikçe, bu ürünlerin artan popülaritesinin, ana akım oyun geliştiricilerini Web3 oyun endüstrisine daha cesur yatırımlar yapmaya teşvik etmesini bekleyebiliriz. Bu yol, erken dönem mobil oyunların, geleneksel oyun endüstrisinin büyük bir kısmı tarafından küçümsenen bir alandan, baskın bir oyun iş modeli haline evrilmesine benziyor.”

Yat Siu, Animoca Brands Kurucu Ortağı ve Yönetim Kurulu Başkanı

Aksine, GAMEE’nin Kurucu Ortağı ve Başkanı Bozena Rezab, bu tür oyunların fenomeninin esas olarak kripto paraların kitlesel benimsenmesini teşvik etmesinden kaynaklandığını ve bunun sektör için olumlu olduğunu düşünüyor.

Örnek olarak, 131 milyon kullanıcının Hamster Kombat tokenları aldığını hatırlattı. Bu rakam, genellikle binlerce ya da en fazla on binlerce katılımcıyı aşan önceki Web3 etkileşim oranlarının çok üzerinde.

“Bu, günlük oyunların ve Telegram’ın kriptoyu benimsetme potansiyelinin açık bir göstergesidir.”

Bozena Rezab, GAMEE Kurucu Ortağı ve Başkanı

Ufukta tekrar para kazanmak için bir ışık var mı?

Anlık kazanç odaklı projelerden kim para kazanıyor? Genellikle sadece proje yaratıcıları ve ilk katılımcılar. Web3 oyunlarının kullanıcılarına gerçek para kazanma konusunda sağladığı fayda oldukça tartışmalıdır. Bir yandan oyun içi para çekme konusunda başarılı vakalar olmuştur. Öte yandan, o kadar çok aktif kullanıcı var ki, geliştirici şirket oyuncuların kazandığı tüm parayı karşılayamıyor.

Oyna-kazan, hareket et-kazan ya da tıkla-kazan projeleri, hızlı popülerlikleri nedeniyle nihayetinde yok olmaktadır. Bu popüler oyunların çoğunda bir Ponzi şeması hakimdir. Yeni oyuncular, ilgi azalana kadar eski oyunculara fon sağlar. Bu noktada proje başarısız olmaya mahkumdur.

Tüm kolay para projeleri başarısız olmaya mahkum mudur? Elbette değildir. Bu tür oyunların temel dezavantajları, iyi düşünülmemiş token ekonomisi ve sürekli yeni kullanıcı akışına bağımlılıktır. Kazanç mekaniğine sahip projelerin geleceği, sürdürülebilir iş modellerini uygulama becerisine bağlı olacaktır. Mekanikler ağırlıklı olarak bir piramide dayansa da, Web3 oyunları dünyası birçok yüksek profilli iniş ve çıkışlar görmüştür.